Trump: “ABD Gazze Şeridi’ni devralacak”
ABD Başkanı Donald Trump, “ABD Gazze Şeridi’ni devralacak ve oraya bir iş yapacağız” dedi.
Trump, Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlediği ortak basın toplantısında, ayrıntı vermeden “sürpriz” Gazze planını açıkladı.
Açıklama, Trump’ın Salı günü erken saatlerde Gazze’deki iki milyondan fazla Filistinlinin komşu ülkelere kalıcı olarak yerleştirilmesine yönelik şok önerisinin ardından geldi.
Trump, ABD’nin savaştan harap olmuş Gazze Şeridi’ni devralacağını ve Filistinliler başka bir yere yerleştirildikten sonra burayı ekonomik olarak kalkındıracağını söyledi. Bu ABD’nin İsrail-Filistin çatışmasına yönelik onlarca yıllık politikasını altüst edecek bir adım.
ABD’nin Gazze’de doğrudan pay sahibi olması, Gazze’nin işgal altındaki Batı Şeria’yı da içeren gelecekteki bir Filistin devletinin parçası olacağını savunan Washington’un ve uluslararası toplumun uzun süredir izlediği politikaya ters düşecektir.
Trump gazetecilere verdiği demeçte “ABD Gazze Şeridi’ni devralacak ve biz de orada bir iş yapacağız. Oraya sahip olacağız ve sahadaki tüm tehlikeli patlamamış bombaların ve diğer silahların sökülmesinden sorumlu olacağız” dedi. “Uzun vadeli sahiplik”
Trump, “Burayı geliştireceğiz, binlerce ve binlerce istihdam yaratacağız ve tüm Orta Doğu’nun gurur duyacağı bir şey olacak. Uzun vadeli bir sahiplik pozisyonu görüyorum ve bunun Orta Doğu’nun o kısmına büyük bir istikrar getireceğini düşünüyorum” diye konuştu.
Orada kimlerin yaşayacağı sorusuna Trump, buranın “dünya insanlarının” evi olabileceğini söyledi. Trump, Hamas’ın 7 Ekim 2023’teki sınır ötesi saldırısına karşılık İsrail’in askeri saldırısının büyük bir alanı yerle bir ettiği dar şeridi “Orta Doğu’nun Rivierası” olma potansiyeline sahip olarak niteledi.
Trump, ABD’nin 45 km uzunluğunda ve en fazla 10 km genişliğinde bir kıyı şeridi olan ve şiddet dolu bir geçmişe sahip Gazze’yi nasıl ve hangi yetkiyle ele geçirip işgal edebileceği sorusuna doğrudan yanıt vermedi. Trump’ın ilk dönemi de dahil olmak üzere, birbirini izleyen ABD yönetimleri buraya ABD askeri konuşlandırmaktan kaçınmıştı. Netanyahu’dan övgü
Trump tarafından birkaç kez “Bibi” lakabıyla anılan Netanyahu, yeni bir yaklaşım denediği için Trump’ı övmek dışında öneriyi derinlemesine tartışmaya girmedi.
Ordusu Gazze’de Hamas militanlarıyla bir yılı aşkın süredir şiddetli çatışmalara giren İsrail lideri, Trump’ın “yeni fikirlerle alışılmışın dışında düşündüğünü” ve “geleneksel düşünceyi delme isteği gösterdiğini” söyledi.
Netanyahu, Beyaz Saray’daki ilk döneminde İsrail lideriyle yakın ilişkiler kuran Trump’ın ateşkesi sürdürmesi için kendisine kamuoyu önünde baskı yapmamasından dolayı rahatlamış olabilir. Trump, İran destekli Hamas’ı yok etmek için Gazze’de savaşı yeniden başlatmazsa koalisyonunun aşırı sağcı üyelerinin hükümetini devirme tehditleriyle karşı karşıya.
Bazı uzmanlar Trump’ın bazen gelecekteki müzakerelerin parametrelerini belirlemek için uluslararası alanda aşırı bir pozisyon aldığını öne sürüyor. Trump ilk döneminde zaman zaman aşırıya kaçtığı düşünülen dış politika açıklamaları yaptı ve bunların birçoğunu hiçbir zaman uygulamadı.
Ocak ayında yayınlanan bir BM raporu, İsrail’in bombardımanı sonrasında Gazze’de kalan 50 milyon tondan fazla molozun temizlenmesinin 21 yıl sürebileceğini ve 1,2 milyar dolara mal olabileceğini gösteriyor. “Topraklarından kovulma”
Gazze halkının zorla yerinden edilmesi uluslararası hukukun ihlali anlamına gelecek ve sadece bölgede değil Washington’un Batılı müttefikleri tarafından da şiddetle karşı çıkılacağını tahmin etmek zor değil. Bazı insan hakları savunucuları bu fikri etnik temizliğe benzetmektedir.
Hamas’ın üst düzey yetkililerinden Sami Ebu Zuhri, Trump’ın Gazzelilere yönelik ayrılma çağrılarını “topraklarından kovulma” olarak nitelendirerek kınadı: “Biz bunları bölgede kaos ve gerginlik yaratmak için bir reçete olarak görüyoruz çünkü Gazze halkı bu tür planların geçmesine izin vermeyecektir” dedi.
Trump yeniden yerleştirme sürecinin nasıl uygulanabileceğine dair ayrıntı vermedi ancak önerisi İsrail’in aşırı sağcılarının isteklerini yankıladı ve Joe Biden’ın dönemindeki Filistinlilerin kitlesel olarak yerlerinden edilmesine karşı verdiği taahhütle çelişiyor. “Yayılmacı söylem”
Gazze önerisi, Trump’ın Grönland’ın ABD tarafından ele geçirilmesinden bahsettiği, Panama Kanalı’nın ele geçirilebileceği uyarısında bulunduğu ve Kanada’nın 51. ABD eyaleti olması gerektiğini ilan ettiği çılgın bir ilk iki haftayı takip etti.
Bazı eleştirmenler Trump’ın “yayılmac”ı söyleminin eski tarz emperyalizmi yansıttığını söyleyerek bunun Rusya’yı Ukrayna’daki savaşında cesaretlendirebileceğini ve Çin’e kendi yönettiği Tayvan’ı işgal etmek için gerekçe sağlayabileceğini öne sürdü.
Trump, Gazze Şeridi’ni uzun zamandır “ölüm ve yıkımın sembolü” olarak tanımladı ve oradaki Filistinlilerin başka ülkelerdeki “çeşitli alanlara” yerleştirilmesi gerektiğini söyledi. ABD’nin Gazze Şeridi’ni devralacağını, “bölgeyi düzleştireceğini” ve ekonomik kalkınma yaratacağını dile getirdi ancak bunun nasıl olacağını söylemedi.
Siyasete atılmadan önce emlak geliştirme konusunda bir kariyeri olan Trump, ABD’nin Gazze’yi ele geçirmesi konusunda geniş kapsamlı ve iyimser bir vizyon ortaya koyarken, ABD’nin bölgeye nasıl sahip olacağı ve burayı nasıl güvence altına alacağı konusunda ayrıntılara girmedi.
Gazze’de yaşayan Filistinlilerin nereye gideceği konusunda da muğlak ifadeler kullanan Trump, Mısır ve Ürdün’ün bu fikri reddetmiş olmalarına rağmen Gazze’deki Filistinlilerin çoğunu alacağından emin olduğunu söyledi.
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)