İsrail ve BAE’den tarihi anlaşma

İsrail ve BAE’den tarihin ‘serbest ticaret anlaşması’

İsrail’in BAE büyükelçisi Amir Hayek Twitter’da yaptığı paylaşımda, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin bugün Dubai’de serbest ticaret anlaşması imzaladığını duyurdu. Hayek, daha önce yayınladığı başka bir tweet’e yanıt olarak “Bitti. BAE ve İsrail önümüzdeki bir saat içinde STA imzalayacak” diye yazdı. 

Anlaşmaya ilişkin görüşmeler, İsrail Ekonomi ve Sanayi Bakanı Orna Barbiva ve mevkidaşı BAE Ekonomi Bakanı Abdullah bin Touq Al Marri aylarca süren müzakerelerin ardından imzalandı.

BAE Dış Ticaretten Sorumlu Bakanı Thani El Ziyoudi de Twitter paylaşımında, “Bugün İsrail ile Abraham Anlaşmaları’nın attığı güçlü temeller üzerine inşa edilen Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması imzaladık. Petrol dışı ikili ticaretimizin değerini beş yıl içinde 10 milyar doların üzerine çıkaracak” dedi. 

Tarihi anlaşma

DW’nin haberine göre, imzalanan serbest ticaret anlaşması İsrail’in bir Arap ülkesiyle yaptığı ilk anlaşma özelliğini taşıyor. Anlaşmayla iki ülke arasındaki ticaretin artırılması amaçlanıyor. 

İsrail, iki taraf arasında takas edilen “ürünlerin yüzde 96’sı” üzerindeki gümrük vergilerini kaldıran anlaşmayı “tarihi” olarak nitelendirdi.

İsrail rakamlarına göre, geçen yıl iki yönlü ticaret yaklaşık 900 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

Petrol zengini BAE için, İsrail ile yapılan anlaşma, Hindistan ile Şubat ayında imzalanan benzer bir anlaşmanın ardından yaptığı ikinci ikili serbest ticaret anlaşması.

Engeller kaldırılacak

BAE-İsrail İş Konseyi Başkanı Dorian Barak, ticaret anlaşmasının vergi oranlarını, ithalatı ve fikri mülkiyeti belirlediğini ve bunun da daha fazla İsrailli şirketin BAE’de, özellikle Dubai’de ofis açmasını teşvik edeceğini söyledi.

Konsey, yıl sonuna kadar BAE’de veya BAE aracılığıyla çalışan yaklaşık bin İsrailli şirketin Güney Asya, Uzak Doğu ve Orta Doğu ile iş yapacağını tahmin ediyor.

Barak, “İç pazar, fırsatın tamamını temsil etmiyor. Daha geniş bölgeyi hedeflemek için birçok şirketin sahip olduğu gibi Dubai’de ofis açmak gerçekten fırsat oluşturuyor” dedi.

İmzadan önce İsrail Ekonomi Bakanlığı, anlaşmanın gıda, tarım, kozmetik, tıbbi ekipman ve ilaç üzerindeki tarifeleri kaldıracağını bildirdi.

İsrail Ekonomi ve Sanayi Bakanı Orna, dün yaptığı bir söylede, “Birlikte engelleri kaldıracağız ve ortak yolumuz için sağlam bir temel oluşturacak, vatandaşların refahına katkıda bulunacak ve iş yapmayı kolaylaştıracak kapsamlı ticareti ve yeni teknolojileri teşvik edeceğiz” dedi. 

Düşmanlıktan işbirliğine

Anlaşma, İsrail-Filistin arasındaki gerginliğin ortakında imzalandı. BAE Dışişleri Bakanlığı dün, “İsrail güçlerinin koruması altındaki aşırılıkçı yerleşimciler” tarafından Kudüs’teki El Aksa yerleşkesine yapılan saldırıyı kınadı.

İsrail ve BAE, Eylül 2020’de, İsrail’le ilişkilerden önce bir Filistin devleti çağrısında bulunan onlarca yıllık Arap politikasından kopan ABD’nin aracılık ettiği bir anlaşmayla bağlar kurdu. Aynı yıl Bahreyn ve Fas da İsrail’i tanıdı.

Bir zamanlar düşman olan iki ülke, 2020’de BAE ve Bahreyn dışişleri bakanlarının yanı sıra İsrail’in o zamanki Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun ülkeleri arasındaki diplomatik ilişkileri normalleştiren bir barış anlaşması imzalamasıyla resmi müttefik oldular.

Abraham Anlaşmaları, o zamanki ABD Başkanı Donald Trump döneminde Orta Doğu politikasında önemli bir kilometre taşı oluşturuyordu.