Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) 27. Dönemi seçimlerden sonra temsil edilen 5 parti ile başladı zaman içinde yaşanan değişimlerle 14 parti ile sona erdi.
TBMM’nin 27. Dönem Milletvekili seçimleri 24 Haziran 2018 tarihinde yapıldı. Toplam 600 milletvekili için yapılan seçimlere tek başına giren siyasal parti olduğu kadar, değişik ittifaklar altında listeler de oluşturuldu. Seçim sonunda beş parti TBMM’de temsil edilme hakkını kazandı.
YSK’nin açıkladığı seçim sonuçlarına göre, AK Parti 295, CHP 146, HDP 67, MHP 49 ve İYİ Parti de 43 milletvekili çıkardı.
Seçimden sonraki süreçte ittifaklar kapsamında listelerde yer alan milletvekilleri kendi partilerine döndü, bakanlık görevine atananlar ve vefatlar nedeniyle kimi üyelikler de boşaldı. Milletvekilliği düşürülenlerin yanı sıra bazı milletvekilleri de yerel seçimlere katılarak belediye başkanlığını tercih etti.
Partilerinden istifa eden ya da ihraç edilen milletvekillerinden bağımsız kalmayı tercih edenlerin yanı sıra siyasi hayata yeni katılan partilerin kurucuları arasına katılanlar da oldu.
Kendi partilerine dönenler
TBMM’den yeni yasama döneminin başlamasının ardından başka partilerin listesinden TBMM’ye giren milletvekilleri kendi partilerine döndüler. Bu isimler şöyle:
-Salihe Aydeniz, HDP’den Diyarbakır milletvekili seçildi, 20 Aralık 2019’de DBP’ye geçti.
-Gültekin Uysal, Afyonkarahisar’dan İyi Parti listesinde TBMM’ye girdi, daha sonra genel başkanlığını üstlendiği DP’ye döndü.
-Mustafa Destici, Ankara’dan AK Parti listesinden TBMM’ye girdi, daha sonra partisi BBP’ye dönerek genel başkanlığı yeniden üstlendi.
-Türkiye İşçi Partisi Genel Başkanı Erkan Baş, İstanbul’dan HDP listesinden TBMM’ye girdi, daha sonra partisine döndü. Aynı partiden Barış Atay Mengüllüoğlu da Hatay’dan HDP listesinden TBMM’ye girdi, daha sonra TİP’e katıldı.
-Abdülkadir Karaduman ise Konya’dan CHP listesinden TBMM’ye girdi, yemin töreninden önce ayrılarak Saadet Partisi’ne döndü.
Böylece TBMM’de temsil edilen partilerin sayısı ant içme töreninden kısa bir süre sonra 10’a yükseldi.
Yeni kurulan partiler
TBMM’nin 27. Dönemi’nde temsil edilen partilerden dördü bu dönemde kuruldu ve parti kurucuları arasında milletvekilleri yer aldı. Bu partiler şöyle:
-Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi: Eski bakanlardan Ali Babacan’ın genel başkanlığını üstlendiği parti 9 Mart 2020 tarihinde kuruldu. Partinin kurucuları arasında İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu da yer alıyordu. Yeneroğlu, AK Parti listelerinden TBMM’ye girmiş ve 30 Ekim 2019’da partiden istifa etmişti.
-Yenilik Partisi: Artvin Milletvekili Öztürk Yılmaz partinin genel başkanlığını üstlendi. Öztürk, CHP’den Artvin milletvekili seçildi, 20 Kasım 2018’de partiden ihraç edildi. Bir süre bağımsız kalan Öztürk, 20 Temmuz 2020’de Yenilik Partisi’ni kurdu.
-Zafer Parti: İstanbul Milletvekili Ümit Özdağ partinin genel başkanlığını üstlendi. Özdağ, İYİ Parti’den İstanbul milletvekili seçildi, 16 Kasım 2020’de partiden ihraç edildi, ancak 13 Ocak 2021’de ihraç işlemi mahkeme tarafından iptal edildi. Özdağ, 4 Mart 2021 tarihinde partiden istifa ettiğini açıkladı. Özdağ, 26 Ağustos 2021’de kurulan Zafer Partisi’nin genel başkanı oldu.
Partinin kurucuları arasında Adana Milletvekili İsmail Hakkı Koncuk da yer alıyordu. İyi Parti’den TBMM’ye giren Koncuk, 16 Kasım 2020’de partiden istifa etmişti. Koncuk, 7 Nisan 2022’de Zafer Partisi’nden de istifa etti ve 25 Mayıs 2022’den yeniden İyi Parti’ye katıldı.
-Memleket Partisi: Muharrem İnce’nin genel başkanlığını üstlendiği Memleket Partisi 17 Mart 2021 tarihinde kuruldu. Partinin kurucuları arasında CHP’den istifa eden Hüseyin Avni Aksoy (Karabük Milletvekili), Özcan Özel (Yalova Milletvekili), Mehmet Ali Çelebi (İzmir Milletvekili) de yer oldu.
Parti kurucularından Mehmet Ali Çelebi, CHP İzmir Milletekili olarak TBMM’ye girmişti. Çelebi, 29 Ocak 2021’de CHP’den ayrıldı ve Memleket Partisi kurucuları arasında yer aldı. Ancak bu partideki üyeliği de bir yıl sürdü ve 25 Şubat 2022’de istifa etti. 11 Ekim 2022’de AK Parti’ye katılan Çelebi, TBMM’nin bu döneminde üç partinin kimliğini taşıyan tek isim oldu.
Yedi milletvekili vefat etti
27. Dönem TBMM’de biri 6 Şubat’taki depremde olmak üzere 7 milletvekili yaşama veda etti.
CHP Edirne Milletekili Erdin Bircan 18 Kasım 2018 tarihinde, Denizli Milletvekili Kazım Arslan ise 7 Haziran 2019 yaşamını yitirdi.
AK Parti İstanbul Milletvekili Markar Eseyan 16 Ekim 2020 tarihinde, İsmet Uçma (İstanbul) 11 Ekim 2021 tarihinde, İmran Kılıç (İstanbul) ise 18 Kasım 2021 tarihinde hayata gözlerini yumdu.
AK Parti Adıyaman Milletvekili Yakup Taş ise 6 Şubat 2023 tarihindeki depremde yaşamını yitiren onbinlerce kişiden biriydi.
CHP’nin eski genel başkanlarından Deniz Baykal (Antalya), 11 Şubat 2023 tarihinde vefat etti.
Milletvekilliği düşürülenler
TBMM’nin bu döneminde toplam 6 üyenin milletvekilliği düşürüldü. Ancak, bunlardan daha sonraki yargı sürecinde verilen Anayasa Mahkemesi kararının ardından TBMM çatısı altına geri döndü.
HDP’li üyeler Musa Farisoğulları (Diyarbakır) ve Leyla Güven’in (Hakkari) milletvekillikleri 4 Haziran 2020 tarihinde düşürüldü.
Ahmet Eşref Fakıbaba (Şanlıurfa, AK Parti’den TBMM’ye girdi. 11 Ekim 2022’de AK Parti’den istifa etti. 26 Ekim 2022’de İYİ Parti’ye katıldı. İstifasının 26 Ekim’de TBMM’de yapılan oylamada kabulüyle milletvekilliği düştü. AK Parti Şanlıurfa Milletvekili olarak TBMM’ye giren Ahmet Eşref Fakıbaba 11 Ekim 2022 tarihinde partisinden ve milletvekilliğinden istifa ettiğini açıkladı. Fakıbaba, 26 Ekim 2022’de İyi Parti’ye katıldı. AK Parti’den ayrılırken milletvekilliğinde de istifa eden Fakıbaba’nın milletvekilliği 26 Ekim’de TBMM’de yapılan oylamada düşürüldü, buna ilişkin karar 27 Ekim’de Resmi Gazete’de yayımlandı. Fakıbaba, 27. Dönem TBMM’nin milletvekilliğinden istifa eden tek ismi oldu.
HDP’li Semra Güzel’in (Diyarbakır) PKK’l bazı isimlerle fotoğraflarının basına yansıması üzerine 1 Mart 2022 tarihinde dokunulmazlığı kaldırıldı. Daha sonraki süreçte bir süre kendisinden haber alınamayan Güzel, 2 Eylül 2022’de yakalandı. Yurtdışına kaçmaya çalıştığı belirtilen Güzel tutuklandı. Güzel’in, kaçak durumdayken milletvekili özlük haklarından yararlanmayı sürdürmesi üzerine vekilliğinin devamsızlıktan düşürülmesi için süreç başlatıldı ve 22 Aralık 2022 tarihinde milletvekilliği düşürüldü.
İki üye TBMM’ye geri döndü
CHP’den İstanbul Milletvekili adayı olan Enis Berberoğlu, hakkında açılan davada hapis cezasının kesinleşmesi üzerine cezaevine konuldu. Milletvekili seçilmesi üzerine yasama dokunulmazlığı kazandığı için tahliye edildi. Ancak, hakkındaki karar nedeniyle 4 Haziran 2020’de milletvekilliği düşürüldü. Konulduğu cezaevinden salgınla mücadele önlemleri kapsamında evine gönderildi. Berberoğlu’nun Anayasa Mahkemesi’ne açtığı davada hak ihlali kararı verildi. Yüksek mahkemenin kararı 11 Şubat 2021’de mahkeme kararı TBMM’de okundu ve milletvekilliğinin düşürülmesi kararı kaldırılmasıyla Berberoğlu yeniden TBMM’ye döndü.
HDP’li Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun (Kocaeli) ise hakkındaki bir davada hapis cezasının kesinleşmesi üzerine 17 Mart 2021 Milletvekilliği düşürüldü ve tutuklandı. Anayasa Mahkemesi kararının ardından 16 Temmuz 2021’de tahliye edildi ve TBMM’ye geri döndü.
Belediye başkanı seçildiler
24 Haziran 2018 tarihindeki milletvekili seçimlerinde TBMM’ye giren bazı üyeler, yaklaşık bir yıl sonra yapılan yerel seçimlerde belediye başkanı seçilerek milletvekilliği koltuğunu bıraktılar.
CHP’li Fatma Kaplan Hürriyet (Kocaeli) İzmit Belediye Başkanı, Tanju Özcan (Bolu) ise Bolu Belediye Başkanı seçilerek milletvekilliğinden ayrıldı.
HDP’li Adnan Selçuk Mızraklı (Diyarbakır) 21 Mart 2019’daki yerel seçimde aday oldu. Diyarbakır Belediye Başkanı seçildi. Mızraklı 9 Ağustos 2019 tarihinde görevden alındı.
HDP’li Bedia Özgökçe Ertan (Van) seçim bölgesi Van’dan belediye başkanı seçildi. Ancak 19 Ağustos 2019’da görevden alındı.
HDP’li Ayhan Bilgen (Kars) ise seçim bölgesinden belediye başkanlığını tercih eden isimlerden biriydi. Ertan, 2 Ekim 2020 tarihinde bu görevinden alındı.
Bakanlık için ayrılanlar
Seçimlerin ardından değişik tarihlerde bakanlık görevine atanan 7 milletvekili de TBMM üyeliğinden ayrılmak durumunda kaldı.
Mevlüt Çavuşoğlu (AK Parti, Antalya) Dışişleri Bakanı, Abdülhamit Gül (AK Parti, Gaziantep) Adalet Bakanı, Berat Albayrak (AK Parti, İstanbul) Hazine ve Maliye Bakanı, Süleyman Soylu ise (AK Parti, İstanbul) İçişleri Bakanı olarak kabinede görev aldıkları için 9 Temmuz 2018 tarihinde milletvekilliğinde ayrıldılar.
Berat Albayrak’ın 8 Kasım 2020 tarihinde istifa etmesinin ardından 10 Kasım 2020 tarihinde bakanlık görevine atanan Lütfi Elvan’ın (AK Parti, Mersin) da milletvekilli düştü. Elvan, 2 Aralık 2021 tarihinde bakanlıktan istifa etti.
Mehmet Muş (AK Parti, İstanbul) ise 21 Nisan 2021 tarihinde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın görevden alınıp yerine atanmasıyla milletvekili koltuğundan ayrıldı.
Bekir Bozdağ (AK Parti, Yozgat) Abdülhamit Gül’ün istifasıyla boşalan Adalet Bakanlığına atandı ve 29 Ocak 2022 tarihinde milletvekilliği düştü.
Diğer değişmeler
TBMM’nin 27. Dönemi bazı istifalar ve parti değiştirmelere de sahne oldu. Bu kapsamdaki değişmeler ve isimler şöyle:
-Cemal Enginyurt: MHP’den Ordu milletvekili seçildi, 30 Temmuz 2020’de partiden ihraç edildi, bir süre bağımsız kaldı, 18 Aralık 2020’de DP’ye katıldı
-Erhan Usta: MHP’den Samsun milletvekili seçildi, 16 Ocak 2020’de partiden ihraç edildi, 9 Eylül 2020’de İyi Parti’ye katıldı. Usta, Nisan 2021 tarihinde İyi Parti Grup Başkanvekili seçildi.
-Hayati Arkaz: İyi Parti’den İstanbul milletvekili seçildi, 13 Ağustos 2018’de partisinden istifa etti ve ertesi gün MHP’ye katıldı.
-Tamer Akkal: İyi Parti’den Manisa milletvekili seçildi, 28 Ocak 2019’da partisinden istifa etti, 5 Şubat 2020’de AK Parti’ye katıldı.
-Tuba Vural Çokal: İYİ Parti’den Antalya milletvekili seçildi, 13 Şubat 2020’de partisinden istifa etti, 11 Mart 2020’de AK Parti’ye katıldı.
-Nazır Cihangir İslam: İstanbul’dan CHP listesinden TBMM’ye girdi, yemin töreninden önce Saadet Partisi’ne döndü, ancak 4 Mart 2020’de bu partiden istifa etti. 9 Mart 2021’de CHP’ye katıldı.
-Ahmet Şık: İstanbul’dan HDP listesinden TBMM’ye girdi, 4 Mayıs 2020’de partiden ayrıldı, 19 Nisan 2021’de TİP’e katıldı.
-Sera Kadıgil: İstanbul’dan CHP’den TBMM’ye girdi, 25 Haziran 2021’de partisinden ayrılarak TİP’e katıldı.
-İsmail Ok: Balıkesir, İYİ Parti’den TBMM’ye girdi, 17 Şubat 2020 tarihinde partisinden istifa etti, 20 Nisan 2022’de AK Parti’ye katıldı.
-Baki Ersoy: Kayseri’den MHP’den TBMM’ye girdi. Hakkındaki ihraç istemli disiplin soruşturması üzerine MHP’den 16 Nisan 2022 tarihinde partisinden istifa etti, 14 Temmuz 2022’de MHP’ye geri döndü.
-Mensur Işık: Muş, 28 Temmuz 2020 tarihinde HDP’den geçici ihraç olarak edildi, Aralık 2022’de partiye geri döndü.
-Aykut Erdoğdu: İstanbul, 29 Haziran 2022’de CHP’den istifa, 1 Şubat 2023 tarihinde CHP’ye yeniden katıldı.
Bağımsız milletvekilleri
27. Dönem TBMM’de dönem sonunda üç bağımsız milletvekili yer alıyordu. Bu isimler şöyle:
Fatih Mehmet Şeker: İyi Parti İstanbul Milletvekili olarak TBMM’ye girdi. 3 Eylül 2018 tarihinde partisinden istifa etti.
Tuma Çelik: HDP Mardin milletvekilli olarak TBMM’ye girdi. Hakkındaki iddialar üzerine disiplin soruşturması başlayınca 18 Temmuz 2020 tarihinde partiden istifa etti. Hakkındaki disiplin soruşturmasında da ihraç kararı çıktı.
Teoman Sancar: CHP Denizli milletvekili olarak TBMM’ye girdi. 28 Şubat 2021 tarihinde partiden istifa etti.
TBMM’deki son durum
Seçim kararının alındığı 10 Mart 2023 tarihi itibariyle TBMM’de 14 parti temsil ediliyor, 3 bağımsız milletvekili bulunuyor. 23 sandalye ise değişik nedenlerle boşalmış durumda. TBMM’deki sandalye dağılımında son durum ve bugüne kadar yaşanan değişimler şöyle: Partiler M.vekili Adalet ve Kalkınma Partisi 285 Cumhuriyet Halk Partisi 134 Halkların Demokratik Partisi 56 Milliyetçi Hareket Partisi 48 İYİ Parti 37 Türkiye İşçi Partisi 4 Demokrat Parti 2 Memleket Partisi 2 Zafer Partisi 1 Büyük Birlik Partisi 1 Demokrasi ve Atılım Partisi 1 Demokratik Bölgeler Partisi 1 Saadet Partisi 1 Yenilik Partisi 1 Bağımsız Milletvekili 3 Toplam 577 Boş 23 Toplam Milletvekili sayısı 600
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)