‘Anayasa ve yasaya uygundur’

Bozdağ: “Cumhurbaşkanımızın 2023’te aday olması Anayasamıza da yasalarımıza da uygundur”

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, “Cumhurbaşkanımızın 2023’te aday olması Anayasamıza da yasalarımıza da uygundur. Anayasa veya yasaya aykırı herhangi bir durum söz konusu değildir” dedi. 

Bozdağ, programı kapsamında gittiği Ağrı’da gazetecilerin sorularını yanıtladı. Türkiye’de tartışılan bir konunun Anayasa ve hukukla ilgili ise Adalet Bakanı’nın konuşmasından doğal bir durum olamayacağını anlatan Bozdağ, adaylık konusunu tartışmaya açanın kendileri olmadığını söyledi. Bozdağ, şöyle konuştu:

“Sayın Cumhurbaşkanımızın ‘2023 seçimlerinde aday olamaz’ tartışmasını Millet İttifakı bileşenleri ve onlara destek verenler televizyonlarda, gazetelerde, değişik mekânlarda yapıyorlar. Siyasiler de yapıyor, herkes yapıyor, onlar tartışıyor. Bu konuyu biz tartışmaya açmadık. 

Özellikle ifade etmek isterim; Sayın Cumhurbaşkanımızı 2023 seçimlerinde, yenemeyeceğini anlayanlar, umutlarını Cumhurbaşkanımızın Anayasal ve yasal olan adaylığını engellemeye bağlamış durumdadır. Yani bu fevkalade onlar için üzüntü verici bir durumdur. Meydana çıkmaktan adil bir yarışa katılmaktan milletin hakemliğine başvurmaktan ve milletin verdiği karara rıza göstermekten bu kaçındıklarını gösteriyor.

‘Anayasa ve yasaya aykırı bir durum yok’

Sayın Cumhurbaşkanımızın 2023’te aday olması Anayasa’mıza da, yasalarımıza da uygundur. Anayasa veya yasaya aykırı herhangi bir durum sözkonusu değildir. Bunun pek çok nedeni var: 

Bir defa 2014’de yapılan seçim parlamenter sistem içinde yapılmış bir seçimdir. İki, sembolik yetkilere sahip Cumhurbaşkanı seçimidir. Üç, sorumsuz Cumhurbaşkanı seçimidir. Dört, parlementodan ayrı yapılmış bir Cumhurbaşkanı seçimidir ve yürütme organı olmayan bir Cumhurbaşkanı seçimidir.

‘Cumhurbaşkanı statüsü tamamen değişmiştir’ 

2017 Anayasa değişikliği ile beraber Cumhurbaşkanı seçiminde aday gösterme usulü değişti. Cumhurbaşkanı seçimine dair maddelerin tamamı değişti ve yeniden yazıldı. Maddede bir değişiklik değil, maddenin tamamı değişti.”

Bozdağ, 2017’de yapılan Anayasa değişiğiyle Cumhurbaşkanı seçiminin yanı sıra aday gösterme usulünün de değiştiğini belirtti. Bozdağ, şunları kaydetti:

“Öte yandan Cumhurbaşkanı yürütme organı başlığı altında düzenlendi. Ve şu anda, Cumhurbaşkanı devletin başıdır, yürütme organıdır, yürütme yetki ve görevlerini Cumhurbaşkanı kullanmaktadır, Cumhurbaşkanı statüsü tamamen değişmiştir. 2018’de yapılan seçim, yürütme organı olan, devletin başı olan Cumhurbaşkanı seçimidir.”

“2023 seçimi ikinci seçimi olacak”

Bozdağ, 2017’deki Anayasa değişikliğinde, cumhurbaşkanı seçimine ilişkin maddelerin “Cumhurbaşkanı seçiminin takviminin ilan edildiği tarihte yürürlüğe girmesinin” öngörüldüğünü ifade ederek, şöyle devam etti:

“Anayasa ne diyor? Cumhurbaşkanı seçimi, statüsü ve diğer hususlarda yapılan değişikliklerin yürürlüğü, seçimi ile ilgili kısımların, diğer konuların yürürlüğü ne zaman girecek? Bu ilk seçimde yürürlüğe girecek, ilk seçim ne zaman yapıldı? 24 Haziran 2018’te yapıldı. 

Dolayısıyla 2017 Anayasa değişikliğine göre Cumhurbaşkanımız ilk defa 2018’in 24 Haziran’ında Cumhurbaşkanı seçildi. İki defadan fazla seçilemez kuralı burada işlemeye başlıyor. Şimdi 2023’te yapılacak seçim Cumhurbaşkanımızın yürütme organı ve devletin başı olarak ikinci seçimi olacaktır. Yürürlüğünü açıkça yazıyor. Önceki maddelerde yazan bazı ifadelerin yeni maddelerde tekrar edilmiş olması, bu maddenin yürürlüğünü geriye götürmez. Maddenin yürürlük tarihi çok açık. 

Ne zaman yürürlüğe girdiğini Anayasa yazmış. Anayasa’nın yürürlük tarihini belirlediği bir hususta yorumla, içtihatla, değerlendirmeyle yürürlük tarihini kimse değiştiremez. 

İkincisi, tabi Anayasa koyucu eğer Cumhurbaşkanının ikinci defa seçilmesini istememiş olsaydı o zaman Anayasa’ya bir istisna hükmü, bir geçiş hükmü koyardı. Anayasa koyucu, Cumhurbaşkanı olan o zaman yürürlüğe girdiğinde Sayın Cumhurbaşkanımızın adaylığı ile ilgili bir istisna hükmü koymamıştır. Anayasa koyucunun koymadığı bir istisna hükmü yorumla da içtihatla da konulamaz.”

“Boş yere gayret ediyorlar”

Bozdağ, Anayasa Mahkemesi’nin daha önce verdiği bir kararda “temel haklarla ilgili yapılan düzenlemeler eğer yeni haklar doğuruyorsa bu haklar gelecekte kullanılacak haklardan mahsup edilemez” ilkesini benimsediğini ifade ederek, şöyle konuştu:

“Seçilme hakkı konusunda Cumhurbaşkanına iki defa seçilme hakkı, yürütme organı olarak seçilme hakkı veren bir Anayasa değişikliği var. Sembolik olarak daha önce seçim yapıldı diye önceki seçim yeni hükümlerin verdiği, iki defa seçilme hakkından mahsup edilemez. Böylesi bir düzenleme Anayasa Mahkemesi tarafından daha önce Sayın Gül ile ilgili yapılan düzenleme iptal edilirken, açık bir şekilde ortaya konulmuştur. O nedenle Sayın Cumhurbaşkanımızın seçimi konusunda herhangi bir Anayasal ve yasal sorun yoktur. Anayasal ve yasal sorun çıkarmak isteyenler boş yere gayret ediyorlar. 2023 seçimlerine onlar hazırlansınlar. Orada çalışalım, orada yarışalım, orada görüşelim. Hukuksuzluğa sığınmak, haksız bir yol açmak için ter dökmesinler. Çünkü daha önce de böyle ter döktüler, boşuna yoruldular.”

Orman yakana ceza artırımı

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, orman yangınlarının herkesi derinden üzdüğünü belirterek, yangın çıkarınlara verilecek cezaların yeniden ele alanmasında fayda gördülerini söyledi. Bozdağ, şöyle konuştu: 

“Sayın Cumhurbaşkanımız dün yaptığı açıklamayla mevcut cezaların yeterli ve caydırıcı olmadığı konusunda kanaatini ortaya koydu. En ağır yaptırım olan idam yaptırımı dahil her türlü yaptırımın bu konuda değerlendirmesi gerektiğini ifade etti. 

Şu anki mevzuatımıza göre kasten orman yakanlara verilen cezanın hapis cezasının alt sınırı 10 yıldan başlıyor, üst sınırı yok. Bir örgüt faaliyeti çerçevesinde orman yakanların suçunun cezası ise müebbet hapis. Bu cezaların yeniden ele alınmasında biz de Adalet Bakanlığı olarak fayda görüyoruz. 

Sayın Cumhurbaşkanımızın konuşmaları bizim için ayrıca talimattır. Bakanlık olarak çalışmaya başladık. Çalışmalarımız somutlaşınca Sayın Cumhurbaşkanımıza ve kamuoyuna açıklayacağız. Türkiye Büyük Millet Meclisi elbette bu konuda gerekli adımları eminim ki bu çalışmaları çerçevesinde atacaktır.”